TÜRKPATENT’in 2024 yılı Değişiklikleri: Mal ve Hizmet Sınıflandırma Listesinde Güncelleme
Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), marka tescil başvuruları için mal ve hizmet sınıflandırma listesinde yaptığı güncelleme ile 2024 yılı sonunda önemli bir gelişmeye imza attı. TÜRKPATENT sınıflandırma sistemini Nice Sınıflandırmasında yapılan son güncellemelerle uyumlu hale getiren bu değişiklikler, 20 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu güncellemeler, marka başvuru sürecini başvuru sahipleri için daha kolay, daha verimli ve daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Bilindiği üzere, TÜRKPATENT’in mal ve hizmet sınıflandırma listesi başvuru sahipleri için esas olarak bir referans teşkil etmekte ve zaman içinde değişen pazar şartları ve yasal koşullara göre düzenli olarak güncellenmektedir. TÜRKPATENT’in mal ve hizmet sınıflandırma listesinde Nice Sınıflandırması temel alınmakla birlikte, yerel ihtiyaçlara ve uygulamalara göre uyarlanmış yapısal özellikler bulunmaktadır. Listenin temel özelliklerinden biri ise her bir sınıfı detaylı kategorilere ayıran bir alt sınıf sistemi bulunmasıdır. Bu özellik, marka başvurularının koruma kapsamının daha açık bir şekilde tanımlanmasına yardımcı olmayı ve muhtemel ihtilaf durumlarında belirsizliklerin oluşmasını önlemeyi hedeflemektedir. Örnek vermek gerekirse, bir sınıfın aynı alt sınıfında yer alan mal veya hizmetler, ilke olarak re’sen inceleme sırasında benzer kabul edilirken, farklı alt sınıflarda yer alan mal veya hizmetler farklı kabul edilmektedir.
TÜRKPATENT’in sınıflandırma listesinin Nice Sınıflandırması kapsamındaki her mal veya hizmeti içermediğini ve başvuru sahiplerinin bu listeyi kullanmasının zorunlu olmadığını da hatırlatmak faydalı olacaktır. Marka sahipleri TÜRKPATENT’in listesindeki ifadeleri birebir kullanabilecekleri gibi kendi mal ve/veya hizmet listelerini hazırlamaları da mümkündür. Türk başvuru sahipleri genellikle bu standart listeyi kullanmayı tercih ederken, yabancı başvuru sahiplerinin daha detaylı mal listeleri hazırlamayı tercih ettiği ya da doğrudan Nice Sınıflandırmasında yer alan ifadeleri kullanma eğiliminde olduğu söylenebilir.
Güncellenen liste ve 2017 tarihli eski liste karşılaştırıldığında, mal/hizmet silinmesi ya da eklenmesinden malların sınıf değiştirmesine kadar çok sayıda değişiklik yapılmış olduğu görülmektedir. Güncellemeler arasında en öne çıkan ise şüphesiz “yapay zekalı insansı robotlar”, “kripto para birimleri”, “değiştirilemez tokenlar (Nitelikli Fikri Tapu, NFT)”, “dronlar” ve “insansız hava taşıtları” gibi malların eklenmesiyle teknolojik gelişmelerin listede yer bulmasıdır. Ayrıca, biri 09. sınıf altında “yapay zekâlı insansı robotlar ve ilgili teknolojiler” ve diğeri 45. sınıf altında “astroloji danışmanlığı hizmetleri, ruhsal (spiritüel) danışmanlık hizmetleri” olmak üzere, iki yeni alt sınıf da listeye dâhil edilmiştir.
Dikkat çeken bir başka güncelleme ise TÜRKPATENT’in Türkiye’deki yerel pazar ihtiyaçlarını ve gelişmekte olan sektörleri yansıtan tanımlamaları da sınıflandırmaya eklemesidir. Örneğin, sağlık turizmi kapsamındaki ulaşım ve konaklama hizmetlerinin ve , seyahat vizesi ve belgelerini ayarlama hizmetlerinin 39. sınıfa eklenmesi bu kapsamda yapılan eklemeler olarak göze çarpmaktadır.
Bu güncellemenin ardından, marka sınıflarının kapsamının değişip değişmediği ve hak sahiplerinin yeni eklenen mal ve hizmetler için yeni başvuru yapmalarının gerekip gerekmediği gibi sorular da ortaya çıktı. Esasen, sınıfların kapsamında sınıfların koruma kapsamını değiştiren bir değişiklik yapılmadı. Zira, listeye yeni eklenen mal ve/veya hizmetler önceki sınıflandırma listesinde birebir sayılmamasına rağmen ilgili sınıflar kapsamında yer aldığı söylenebilir. Mesela, son güncellemeyle 44. sınıfın birinci alt sınıfı altına eklenen “diş hekimliği hizmetleri” ve “psikologlara ait hizmetler” daha önce de 44. sınıf altındaki “tıbbi hizmetler” kapsamında değerlendiriliyordu. Dolayısıyla, bu mal ve hizmetlere ilişkin hakların koruma altına alınması için yeni başvuru yapılmasına gerek bulunmadığı düşünülmektedir. Ancak ticari faaliyetleri özellikle yeni eklenen mal ve/veya hizmetleri içeren marka sahipleri yeni başvuru yapmayı düşünebilirler. İleride ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar göz önünde bulundurularak, özellikle “Yapay zekalı insansı robotlar, laboratuvar robotları, eğitim öğretim amaçlı robotlar, güvenliği gözetleyici robotlar” gibi yeni alt sınıflarda yer alan mallar/hizmetler üzerinde kullanımı olan ya da olacak hak sahiplerinin tedbir amaçlı yeni başvuru yapması faydalı olabilecektir.
Sonuç olarak, TÜRKPATENT’in son düzenlemeleri, marka başvuruları için daha verimli ve Nice Sınıflandırması ile uyumlu bir sistem sağlamıştır. Bu güncellemeler, teknolojik gelişmeleri ve yeni gelişen pazar eğilimlerini yansıtırken, hem Türk hem de yabancı başvuru sahipleri için de netlik sağlamaktadır. Yeni başvuruların yapılması zorunlu olmamakla birlikte, etkilenen sektörlerde faaliyet gösteren hak sahipleri güncellenmiş listeyi dikkatle incelemeli ve markalarının tam olarak korunmasını sağlamak için yeni eklenen mal ve hizmetler için yeni başvuru yapmayı değerlendirmelidirler.
Gün + Partners bu içeriği 03 Nisan 2025 tarihinde yayınlamıştır.