Sosyal Medyada Alkollü İçecek Reklamları

Ülkemizde alkollü içeceklerin reklam, tanıtım ve benzeri faaliyetleri televizyon, radyo, sinema, basılı medya ve dijital platformlar dahil olmak üzere tüm iletişim kanallarında yasaktır. Bu nedenle, alkollü içecek markalarının herhangi bir şekilde tanıtılması veya reklamının yapılması mümkün değildir. Bu kısıtlamaya sosyal medya üzerinden yapılan reklamlar da dahildir. Reklam Kurulu, sosyal medya etkileyicileri aracılığıyla alkollü içecek markalarının örtülü reklamlarını mercek altına almış; bu tür tanıtım ve reklam faaliyetlerine karşı reklam veren ve reklamı gerçekleştiren sosyal medya etkileyicisi de dahil olmak üzere durdurma ve idari para cezası yaptırımları uygulamaya başlamıştır.

Reklam Kurulu; 2024 yılında bir sosyal medya etkileyicisinin sosyal medya sayfasında muhtelif alkollü içecek ürünlerinin reklamına yönelik gerçekleştirdiği paylaşımları ele aldı. Reklam Kurulu tarafından yapılan incelemelerde bahse konu paylaşımlarda; muhtelif alkollü içecek ürünlerinin markası ve diğer ayırt edici unsurları görülecek ve fark edilecek biçimde ön yüzü kameraya dönük olarak görüntülerinin kullanıldığı, bu doğrultuda anılan sosyal medya hesabında yapılan incelemelerde, piyasada tüketicilere arz edilen başka herhangi bir sektöre ait markanın ürününe rastlanmadığı ve ticari herhangi bir ürün içeren paylaşımların yalnızca bahsi geçen alkollü içecek ürünleri olduğunun görüldüğü, böylelikle inceleme konusu paylaşımlarda talep yaratıcı görüntü ve imalar kullanılarak mevzuat gereği yasak olmasına rağmen alkollü içecek ürünlerinin reklamının gerçekleştirildiği, bir diğer husus olarak, bahsi geçen görüntülerde reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yahut "sponsor, işbirliği" vb. gibi herhangi bir açıklayıcı ifade kullanmaksızın kişisel beğeni ve deneyimlerin aktarılması olarak lanse edilen bir formatta paylaşım yapıldığı ve bu durumun örtülü reklam biçiminde vuku bulduğu gerekçeleriyle anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.

Reklam Kurulu; yine bir başka sosyal medya etkileyicisi tarafından sosyal medya hesabındaki fotoğraf paylaşımlarında ve ana sayfada sabitli klasörde yayınlanan muhtelif paylaşımlarda, bir alkollü içecek markası ve diğer ayırt edici unsurları görülecek ve fark edilecek biçimde ön yüzü kameraya dönük olarak şişe ve bardak şeklinde muhtelif görüntülerinin kullanıldığı, her paylaşımda anılan markanın sosyal medya hesabının etiketine ve #işbirligi" şeklinde etiketlere yer verildiği ve markanın adı anılarak marka tarafından gerçekleştirilen davetten keyif aldığı yönünde paylaşımlarda bulunulduğu hususlarını tespit etmiştir. Bu itibarla sosyal medya hesabı üzerinden "mecra" sıfatıyla, reklam veren firmaya ait alkollü içkilerin kullanımını ve satışını özendiren bir etkinliğe aracılık edildiği, dolayısıyla talep yaratıcı görüntü ve imalar kullanılarak mevzuat gereği yasak olmasına rağmen alkollü içki ürünlerinin reklamının yapıldığı, anılan klasörde sabitli bazı hikaye paylaşımlarında söz konusu reklam faaliyetinin örtülü biçimde gerçekleştirildiği, bu durumun her halükarda mevzuata aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir. Buna göre Reklam Kurulu sosyal medya etkileyicisi hakkında 550.059-TL idari para cezası ve anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.